مامۆستا عەلی په‌رله‌مان
پێشمەرگە تەنیا بوونەوەرێكی شەڕكەر نییە، بەڵكو شۆڕشگێڕیشە.. نەك هەر ئەركە جەنگییەكەی لە ئەستۆ بووە بگرە لەهەموو پرسە سیاسی، فیكری، كۆمەڵایەتییەكانیشدا پارسەنگی هەبووە بۆ قسەكردن لەسەر كار و رووداوەكان و گۆڕان بەرپاكردن.
لەڕووی سەربازیشەوە كۆمەڵێك تایبەتمەندیی كەسایەتییەكەی بەرجەستەكردووەو لەخەڵكە ئاساییەكەی جیاكردووەتەوە، وەكو: گیانی خۆبەختكردن، ئازایەتی، دەستوبردی، گوێڕایەڵی، هوشیاری، هەڵسوكەوتی ژیرانە، شارەزایی، وریایی، بۆیە پێشمەرگە هەمیشە نیشانەی گەورەیی و باڵایی بووەو زۆرجاریش لەبەر لەخۆبردوویی و پڕكێشی و جەربەزەییەكانی لای خەڵكی پلەیەكی ئەفسانەیی دراوەتێ. مێژووی شۆڕشی كورد پڕیەتی لەو نموونە باڵابەرزانەی لاپەڕەكانی خەباتیان رازاندووەتەوە.
لەو گەرمیانی كوانووی شۆڕشەدا، بەسەدان لەو مێرخاسانە بۆ گەشاندنەوەی ئەسكڵی تێكۆشان هەڵكەوتوون، ئەگەر قارەمانەتی پەسنێك بێت بۆ ئەو كەسانەی لەبواری شۆڕشگێڕیی و بەرخۆداندا توانایەكی لەڕادەبەدەر و بێوێنە دەنوێنن ئەوا دەبێ مەدالیای ئەو پەسنە بە بەرۆكی"حەمە تیماری"دا، هەڵبواسرێ.
حەمە لاوێكی كەڵەگەتی هەڵكەوتوو، هەموو گیانی پڕ لە بزووتن بوو، هەرگیز دانەدەكەوت، هەندێ نیشانەی تیابوو لەكەم كەسدا هەبوو، چەندە سیمایەكی جوانخاسی هەبوو، ئەوەندەش سەلارو سێكن بوو، ئەمەش كەسێتییەكی تۆكمەی لای فەرماندەو پێشمەرگەكان پێبەخشیبوو، هەمووان فرە خۆشیاندەویست و رێزیان دەگرت.
چەندە ئازابوو كە لەناو پێشمەرگەكانی كەرتەكەیدا بە دەبابەكەی گەرمیان ناسرابوو، بەڵام لەخۆبایی نەبوو، چونكە دەیزانی ئازایەتی تەنیا پێوەر نییە مرۆڤی تێكۆشەر پێوەی بنازێ، بۆیە هەتا دەهات لەبەردڵاندا دەچەسپا، ئەگەرچی هەلومەرجی ئەو رۆژگارە ئەوەی بۆ نەڕەخساندبوو بخوێنێ، بەڵام بەو خەسڵەتە شیرینانەی كەسێتییەكەی زۆر كەلێنی پڕكردبووەوە.
مانگی(12)ی ساڵی(1986) لە دۆڵی سەفرە و زەروون شەڕێكی بێئەندازە قورس لەنێوان هێزی پێشمەرگەو رژێمدا بەرپابوو، رژێم دەیویست رێگای هاتوچۆی پێشمەرگە لەو سنوورەدا بەرەو دیوی ئێران و دەڤەری پشدەر ببڕێ و رووبەری جووڵەی پێشمەرگە تەسك بكاتەوەو تەنگیان پێهەڵبچنێ، بۆیە هێزێكی زۆری بەهەموو توانا سەربازییەكانەوە لە سنووری ماوەت و كارێزەو ئەو دەوروبەرە خڕكردبووەوە، هەر رۆژە پەلاماری قۆڵێكی دەدا، تۆپبارانی خەستی دەكرد، دنیاش زۆر ساردو كڕێوە بوو، هاتووچۆ سەختبوو، گەیشتنی پێداویستی و خۆراك و تەقەمەنی ئەستەم بوو، زۆرجار دوژمن بەكۆپتەر شتی دەگەیاندە هێزەكانی خۆی.
دوادوایی شەڕەكە بوو، تیپی(51)ی گەرمیان-یش هاتبوونە ئەوێ هێزەكانی تیپی(55)ی قەرەداغ-یان دەگۆڕی، حەمە ئەوكات فەرماندەی كەرت بوو، لەبەرسەختی شەڕەكە یەكسەر سەركەوتنەسەر شاخ، دەمودەستیش تووشی شەڕێكی دەستەویەخەبوون، پێشمەرگە دلێرییەكی سەرسووڕهێنەریان نیشاندا، حەمە یەك لەو فەرماندە نەبەزانە بوو لەگەڵ كەرتەكەیدا هەدادانی نەبوو. بەرگرییەكی قارەمانانەی دەكرد، ورەی زۆری بەپێشمەرگەكان دەداو هاواریدەكرد:
"بەگۆڕی شەهیدان تا شاخی برزووت نەڕوات حەمە تیماری و پێشمەرگەكان ناڕۆن.."
تا لەناو زرمەو هاڕەی تۆپباران و پەلاماردانی تووندوتیژدا دەپێكرێ و رۆژی(3/12/1986) لە كەشێكی خوێناویدا لەو بەرزاییەی شاخی برزوت گیانی بەرزەفڕی كە ئامادەی بەخشینی كردبوو لەپێناوی كوردستاندا كردە قوربانی.
ئەو رۆژە ئێمە بەبڕیاری سه‌ركرده"جەبار فەرمان" كە سەرپەرشتی ئەو بەرەیەی دەكرد تیپی(55)ی قەرەداغ بەرەو سەرگەڵوو و بەرگەڵوو گەڕاینەوە، هەرچەندە بەشێكی تیپەكە هەر لەگەڵ كاك جەباردا مابوونەوە.. كە لەوێ رۆیشتین بەسەردانێك لەگەڵ هاوڕێیان"ئاوات قارەمانی و لوقمانی رابەرسیاسی" چووینە لای به‌ڕێز، مام جەلال، لەلای دانیشتبووین، بروسكەیەكی پێدرا، كە خوێندییەوە باسی شەهیدبوونی كاكە حەمە تیماری تیابوو.
من بەو هەواڵە زۆر شڵەژام و وتم:
"بەداخەوە، دەبابەكەی گەرمیان شەهیدبوو!"
بەڕێز مام جەلال-یش كە چەند جارێك بەدەم هاتووچۆوە لەناو ژوورەكەدا بروسكەكەی دەخوێندەوەو دەیوت:
"بەداخەوە حەمە تیماری دەبابەكەی گەرمیان شەهیدبوو."
شه‌هید"محه‌مه‌د حاجی سه‌عید ئه‌حمه‌د" ناسراو به"حه‌مه تیماری" فه‌رمانده‌ی كه‌رتی(2)ی تیپی(51)ی گه‌رمیان، قارەمانی شەڕەكانی داستانی رزگاری، قەیوان ماوەت، دابان هەلاج، شەڕەكانی سنووری گەرمیان، گرتنی سەنگاو. لە بەرواری(3/12/1986) له‌بەرزاییەكانی شاخی برزوت دەگاتە كاروانە پڕ سەروەرییەكەی شەهیدان.
بابەتی زیاتر