سەدەی بیست و یەکیش بەدەر نەبوو لە شەڕوکوشتار، سەرەتای سەدەی بیست و یەک بە جەنگی ئەفغانستان و جەنگی دووەمی کەنداو دەستیپێکرد. لە ڕۆژگاری ئەمڕۆماندا جەنگی گەرم و ڕووبەڕووبوونەوەی چەکداری، لە زۆر شوێنی جیهاندا بوونی هەیە، لەوانە جەنگی ئۆکرانیا و ڕوسیا، ئازەربایجان و ئەرمەنستان، تورکیا و کورد، ئەمریکاو هێزە میلیشیاکانی سەربە ئێران، تازەترینیشیان شەری نۆ مانگەی (حەماس – ئیسرائیل)ە، لە ڕووی جوگرافیەوە ئەم جەنگانە زۆر لەیەکەوە دوورنین، هەموو جەنگەکان دەکەونە ڕۆژئاوای ئاسیا و ڕۆژهەڵاتی ئەوروپاوە، دوو لایەنی گەورەی جیهانی (روسیا و ئەمریکا) لەپشت ئەم جەنگانەوەن، لە ئۆکرانیا ڕوسیا ڕاستەوخۆ لە شەڕەکەدا بەشدارە، هەردوو زلهێزی ناوچەکەش (ئێران و تورکیا) بەشێکن لەم جەنگە گەرمانە، هەندێ جار ڕاستەوخۆ، هەندێ جاریش ناڕاستەوخۆ دێنە ناو جەنگەکەوە، میلیشیاکانی سەربە ئێران جەنگی بە وەکالەت بۆ ئێران دەکەن، ئێران لەڕێگەی میلیشیا چەکدارەکانی سەربەخۆیەوە لە عێراق و سوریا و لوبنان و یەمەن، دەیەوێت جوگرافیا و دەوڵەتی ئێران دوورەپەرێزبێت و ڕاستەوخۆ نەکەوێتە شەڕەکەوە، تورکیا وەک کاری لەمێژینەی لەهەرکوێ کورد بتوانێت ماڵۆچکەیەک بۆخۆی دروستبکات، تورکیا بە هەڕەشەیەکی گەورەی دەیبینێت و بە هەموو هێزیەوە دژایەتی دەکات و ئەو ماڵۆچکەیە وێران دەکات، ئەم بۆچوونەی تورک بۆ ئەرمەنیش ڕاستە، واتە تورک بەرامبەر ئەرمەنیش هەمان ئەو هەڵوێستەیان هەیە کە بەرامبەر کورد هەیانە، ئەمەش دەگەڕێتەوە بۆ ئەو ڕاستیە مێژووییەی کە تورک بەشێکی زۆری دەوڵەتی نەتەوەیی خۆیان لەسەر خاكی کورد و ئەرمەن دامەزراندووە.
جەنگی حەماس – ئیسرائیل، جەنگێکی سیاسی نەتەوەییە، بەڵام بەرگێکی ئاینی بەبەردا کراوە، بەتایبەتی لەلایەن نەیارانی ئیسرائیل و دەوڵەت و ڕێکخراوە ئیسلامیەکانەوە، ئەمەش لایەنی کەم هێزێکی مەعنەوی بە حەماس دەبەخشێت بۆ درێژەدان بە جەنگەکە، لەهەمان کاتدا حەماس بە هاوکاری دەوڵەت و ڕێکخراوە ئیسلامیەکان لە ڕابردوودا توانیوێتی پاڵپشتیەکی دارایی باش و چەک و جبەخانەیەکی زیاد لە پێویست دابین بکات، بەڵام هەموو ئەو پاڵپشتی و هاوکاریانە نەیانتوانیوە هاوسەنگی هێز بپارێزێت، ناتوانن غەزە لە خاپوربوون و حەماس لە لەناوچوون بپارێزێت، لە کۆتایدا توانای سەربازی و تەکنەلۆجیای ئیسرائیل و پاڵپشتی بەردەوامی ئەمریکا و دەوڵەتانی ئەوروپا بۆ ئیسرائیل، ڕیکخراوی حەماس بەرەو نەمان و لەناوچوون دەبات.
شەڕی نێوان ئازەربایجان و ئەرمینا، تورکیا بۆ مەبەستی تایبەتی خۆی گەرمی دەکاتەوە، دەنا تەنها ناکۆکیەکی سنوریە و دەتوانرێت بە گفتوگۆ و دانوسان چارەسەر بکرێت، بەتایبەتی هەردووکیان دوو دەوڵەتی پاش هەڵوەشاندنەوەی یەکێتی سۆڤیەتن و هەردووکیان ئەندامن لە ڕێکخراوی نەتەوە یەکگرتووەکاندا، لە ڕاستیدا شەڕێکە تورکیا لە ڕێگەی ئازربایجانەوە بە ئەرمەنستانی دەفرۆشێت، بەتایبەتی دوای ئەوەی ئەرمەنەکان لەزۆرێک لە ناوەندە جیهانیەکان توانیان تورکیا بە جینۆسایدی ئەرمەنەکان لە سەرەتای سەدەی بیستەم تاوانبار بکەن.
کورد لە کوێی ئەم جەنگانەدایە؟
بەشێکی ئەم شەڕانە ڕاستەخۆ لەناو خاکی کوردستاندایە، بەتایبەتی پەلامارەکانی سوپای تورکیا بۆ سەر ڕۆژئاوا و باشوری کوردستان، تورکیا لە ڕێی بەکارهێنانی هێزی سوپا و بە پاڵپشتی ناتۆ توانیوێتی بە شێکی تر لەخاکی کوردستان داگیر بکات، ئەمە جگە لە کوردستانی باکور کە سەدان ساڵە لەژێر دەسەڵات و هەیمەنەی تورکدایە، ئێران ناوە ناوە لە ڕێگەی درۆن و موشەکی دوور هاوێژەوە پەلاماری کوردستان دەدات، لە سەرو هەموو ئەمانەشەوە داعش و میلیاشیاکانی تری سەربە تورکیا و ئێران لە پەلاماردانی کوردستان و هێزی پێشمەرگە درێخییان نەکردووە.
کورد لەگەڵ تورک و فارس مێژوویەکی دوور و درێژی ناکۆکی و ململانێی هەیە، سەدان ساڵە ڕۆژهەڵاتی کوردستان لەلایەن ئێرانەوە داگیرکراوە و حکومڕانی دەکرێت، چەندین ئیماراتی کوردی لەسەر دەستی دەوڵەتی ئێران ڕووخا، چەندین سەرکردەی کورد لە سمکۆی شکاکەوە تا قاسملۆ و شەرەفکەندی بە پیلانی دەوڵەتی ئێران شەهید کران، ڕوخانی کۆمارە ساواکەی مهاباد و لە سێدارەدانی قازی محەمەد هەر بە پیلان و هێزی دەوڵەتی ئێران جێبەجێکرا.
لە دوای شەڕی چاڵدێرانەوە (١٥١٤ز) کە زیاتر لە پێنج سەد ساڵە، تەواوی ڕۆژئاوای کوردستان لەبندەستی تورکدا بووە، لەو ماوەیەدا نزیکەی چوار سەد ساڵی تورکە عوسمانیەکان حکومڕانیان کردووە، لە دوای جەنگی یەکەمی جیهانیشەوە، باکوری کوردستان دەوڵەتی نوێی تورکیا دەستی بەسەرداگرتووە و حکومڕانی دەکات، زۆر ئیماراتی کوردی بەدەستی تورک لەناوچوون، چەندین سەرکردە بە پیلان و هێزی تورکی شەهیدکران (شێخ عوبەیدوڵڵای نەهری، شێخ سەعیدی پیران، سەید ڕەزا) عەبوڵڵا ئۆجەئالانیش کە سەرکردەیەکی کوردی باکورە زیاتر لە چارەکە سەدەیەکە بە پیلانێکی نێودەوڵەتی لە نایرۆبی پایتەختی کینیا دەستگیرکرا و تەسلیم بە دەوڵەتی تورکیا کرایەوە، تا ئێستاش ئۆجەلان لە زیندانی ئیمراڵی بەندکراوە و لە جیهانی دەرەوە دابڕاوە.
کورد لەگەڵ ڕوسیا و ئەمریکاش کە دووهێزی باڵادەستی جیهانین، دەست و پەنجەی نەرم کردووە و کەم تا زۆر بەشێک لە هێزو توانای گەلی کورد لەلایەن ئەم دوو هێزە جیهانیەوە بەکارهێنراون، ڕوسیای سەردەمی ستالین، لەسەر داواو پێشنیاری کەمال ئەتاتورک تاقە کۆماری کوردی لەیەکێتی سۆڤیەت (کۆماری سور) هەڵوەشاندەوە و کوردی لە یەکێتی سۆڤیەتدا پەرش و بڵاوکردەوە، کۆمارە ساواکەی قازی محەمەدیش بە هاوکاری ڕوسیا بۆ شای ئێران ڕوخا. ساڵی ١٩٧٤ بەهاوکاری و چەکی ڕوسی سوپای عێراق پەلاماری کوردستانی دا و دەیان ناپاڵمی ڕوسی لە هەڵەبجە و قەڵادزێ و ناوچەکانی تری کوردستان، بەسەر شار و گوند و خەڵکی کوردستاندا باراند، ئەمە جگە لە پاڵپشتیی بەردەوامی بۆ ڕژێمی سوریا، کە بەشێکی گەلی کورد دەچەوسێنێتەوە.
لەدوای ڕوسیا و ئەڵمانیا و بەریتانیا و فەرەنسا، ئەمەریکا دواهەمین و گەورەترین هێزی جیهانیە کوردی بەکارهێنابێت، ئەمریکا وەک زلهێزێکی جیهانی لە کۆتاییەکانی جەنگی دووەمی جیهانیەوە دەرکەوت، لەگەڵ دەرکەوتنی ئەمەریکا جیهان کەوتە قۆناغێکی نوێوە، قۆناغێک کە زیاتر لە چل ساڵی خایاند ئەم قۆناغە لە مێژوودا بە قۆناغی جەنگی سارد ناسراوە، لەگەڵ رووخانی یەکێتی سۆڤیەت لە ساڵی (١٩٩٠) کۆتای بە قۆناغی جەنگی ساردیش هات.
ئەمەریکا پاڵپشتێکی بەهێزی شۆڕشی ئەیلول بوو، لە ڕێگەی ئێرانی شاهەنشاییەوە هاوکاری دارایی و چەک و زانیاری هەواڵگری شۆڕشی دەکرد، هەر ئەمریکاش بوو ساڵی ١٩٧٥ نەخشە ڕێگای بەیەکگەیشتنی شا و سەدامی داڕشت و ڕێکەوتنی جەزائیری پێ مۆرکردن، لەئەنجامی ئەو ڕێکەوتنە شۆڕشی چواردەساڵەی کورد هەرەسی هێنا[1]و لەناوچوو. بە چاوپۆشی ئەمەریکا سەدام ئەنفالی خەڵکی کوردستانی کرد و کیمیا بارانی هەڵەبجە و شوێنەکانی تری کوردستانی کرد، پەنجا ساڵ زیاترە و تا ئەمڕۆش ئەمەریکا چاوپۆشی لە تاوان و داگیرکاریەکانی تورکیا دەکات، کە بەرامبەر خەڵکی کوردستان پیادەی دەکات.
سەرەڕای ململانێ و ناکۆکیە ناوخۆییەکان، کورد لەیەک کاتدا لە چوار سەنگەرەوە لەگەڵ چوار ڕژێمی داگیرکەر لە جەنگدایە، ئەو دوو هێزە جیهانیەش (ڕوسیا و ئەمەریکا) بەپێی خواست و بەرژەوەندی خۆیان، لە هەندێ سەنگەر دژی کورد دەوەستنەوە و لە هەندێ سەنگەری تریش هاوکار و پاڵپشتن.
هێزی سەرەکی و یەکلاکەرەوەی جەنگەکان لەمڕۆدا ئەمریکایە، لە کاتێکدا ئەم هێزە پاڵپشتی دامەزراندنی هێزێکی یەکگرتوو بۆ هەرێمی کوردستان دەکات، لە هەمان کاتدا لە دوای ڕیفراندۆم و لە شانزەی ئۆکتۆبەری ( ٢٠١٧)دا ئەمریکا زۆر بەتوندی دژی هێزی پێشمەرگە و هەرێمی کوردستان وەستایەوە و هاوکاری سوپاو هێزە عێراقیەکانی کرد بۆ داگیرکردنەوەی زیاتر لە ٥٠٪ی هەرێمی کوردستان[2]، بەوهۆیەشەوە شارە گرنگەکانی وەک کەرکوک و خانەقین و مەخمور و شەنگال جارێکیتر کەوتنەوە ژێر دەسەڵاتی حکومەتی عێراقی.
لە نێو ئەم هاوکێشە ئاڵۆزەدا و لەنێوان ئەو هەموو هێزە دڕندە و داپڵۆسێنەرەدا، کورد بەو هەموو ناکۆکی و ململانیە ناوخۆییەوە دەتوانێت چی بکات؟ دەستبەرداری مافە نەتەوەیی و نیشتمانیەکانی ببێت، یان دەبێت مل نەدات و هەر بەردەوام بێت لە خەبات و سەنگەرگرتن لە داگیرکەران؟
لە ڕاستیدا کورد نابێت دەستبەرداری مافە نەتەوەیی و نیشتمانییەکانی خۆی ببێت، ئەمە سەرەڕای ئەوەی قەدەری مێژووە، لە هەمان کاتدا بێ توانایی و هەڵە و نەزانی کورد خۆی بووە لە ڕابردوودا، کە تا ئێستا گەلی کوردی بە ژێردەستەیی هێشتووەتەوە، بە دڵنیاییەوە هەتا چارەسەری کێشەی کورد و گەیشتن بە مافە ڕەواکانی و دامەزراندنی دەوڵەتی کوردی دوابکەوێت، کێشەکە ئاڵۆزتر دەبێت و ئاستەنگی زیاتری دێتە ڕێ، چونکە ڕۆژبەڕۆژ داگیرکەران پیلانی نوێ و ڕێگەی نوێ دەگرنەبەر بۆ لێدان و پەرتەوازەکردنی تواناکانی گەلی کورد و قایمکردنی زیاتری شوێن پێی خۆیان لەسەر خاکی کوردستان.
- گرنگترین کارێک کە لەسەر گەلی کورد پێویستە لە ئێستادا بکرێت، ڕێگرتنە لە پێکدادانی سەنگەرەکان، ئەو چوار سەنگەرەی کە کورد بە درێژایی زیاتر لە سەد ساڵە خەباتی تێدا دەکات، نابێت بە هیچ شێوەیەک و بەهیچ بیانوویەک لەڕووی یەکتردا بووەستنەوە و ئاستەنگ بۆ یەکتر دروستبکەن، ئەوەی بۆ داگیرکەران چووەتە سەر قۆستنەوەی ناکۆکی نێوان سەنگەرەکان بووە، هەمیشە داگیرکەران کاری لەسەر ئەوە کردووە سەنگەرەکانی کوردایەتی بەیەکدا بدات، لەم کارەشیاندا سەرکەوتوو بوون، بە پێچەوانەوە ئەو سەنگەرانە گەر نەشتوانن ڕاستەوخۆ بەدەنگ یەکترەوە بچن و هاوکاری یەکتر بکەن، دەبێت ناڕاستەوخۆ و بە ڕێگەی نهێنی هاوکاری یەکتر بکەن، دەبێت ئەو ڕاستیە لە هزری هەموو تاکێکی کوردا بچەسپێت، کە سەرکەوتنی هەر سەنگەرێک، پالپشت و هێزە بۆ سەنگەرەکانی تر، چونکە لە ئەنجامدا قوڵایی ستراتیجی خەباتی گەلی کوردستان فراوانتر دەبێت.
- شۆڕش و خەباتی چەکداری گەلی کورد، نابێت هەر لە چوار چێوەی جوگرافیای کوردستاندا قەتیس بکرێت و بمێنێتەوە، دەبێت بەشێک لەو خەباتە چەکداریە بگوازرێتەوە بۆ ناو جوگرافیا و ناوەندەکانی حکومڕانی داگیرکەر، واتە خەباتی چەکداری خەڵکی کوردستان، دەبێت ئازار بە دڵی داگیرکەر بگەیەنێت، دەیان ساڵە خەباتی چەکداری گەلی کوردستان، لە جوگرافیای کوردستان تێپەڕی نەکردووە، بەو هۆیەشەوە زیانێکی گەورەی مادی و مرۆیی بە خەڵکی کوردستان گەیشتووە، سەدان گوند و شاری کوردستان خاپور کراوە، ئەمە سەرەڕای ئەوەی کە بە بیانوی شۆڕشەوە پڕۆژە خامەتگوزاریەکان لە کوردستاندا پشتگوێ خراون و گەلی کورد لە نەزانی و هەژاریدا هێڵراوەتەوە.
- دەبێت بایەخێکی گەورە بە بیری سیاسی و ڕۆشنبیری و کەلتووری بدرێت، کورد لەلایەن هزری سیاسیەوە زۆر هەژارە سیاسەت تەنها لە خەباتی چەکداریدا دەبینێتەوە، دروستکردنی لۆبی بۆ دۆزی ڕەوای گەلی کوردستان لە ناوەندە جیهانیەکانی ئەوروپا و ئەمریکا، بەتایبەتی لە ڕۆژگاری ئەمڕۆدا کە سەدان هەزار کورد لەو وڵاتانەدا دەژین، رێکخستنی پەیوەندی لەو وڵاتانەدا کاریکی پێویست و گرنگە بۆ هێنانە دەرەوەی مافە ڕەواکانی گەلی کورد لە چوارچێوە ناوخۆییەکەی و کردنی بە بابەتێکی جیهانی، وروژاندنی هەموو ئەو جینۆسایدانەی کە داگیرکەرانی کوردستان بەرامبەر کورد کردویانە، بایەخدان بە فکری سیاسی جیهانی.
ڕۆشنبیری کورد زیاتر خۆی لە خولگەی ئەدەبدا دەبینێتەوە، بایەخێکی زیاتر بە شیعر و چیرۆک و لەم دواییەشدا بە ڕۆمان دەدات، لایەنی فکری و فەلسەفی کە جەوهەری ڕۆشنبیریە، کەمتر لەلایەن نووسەر و قەڵەم بەدەستانی کوردەوە ئاوڕی لێدراوەتەوە، ڕۆشنبیر دەبێت خاوەن بیرێکی ڕەسەن و پێشکەوتووبێت، بتوانیت لە بەرهەمەکانیدا خاڵە لاواز و بەهێزەکانی ناو کۆمەڵگەی کوردی بخاتە ڕوو، کار لەسەر یەکخستنی کۆمەڵگەی کوردی و نەهێشتنی ناکۆکیەکان بکات.
کەلتوور هەم ناسنامەی نەتەوەیە و هەم ئەو ناوەندەیە کە بیرو هزرمان تێیدا گەشە دەکات، بەڵام کەلتوور دەقی ئاینیی نیە بۆ هەتا هەتا وەک خۆی بمێنێتەوە، بە پێی داهێنانەکانی تەکنەلۆجا و وەبەرهێنان و بەپێی گۆڕانی ئابوری، گۆڕان بەسەر کەلتووریشدا دێت، کورد خاوەنی کەلتوورێکی دەوڵەمەندە، ئەوەی کوردی هێشتووەتەوە و نەیهێشتووە بەدەردی ئەمازیغ و بەربەر بچێت، دەگەڕێتەوە بۆ ئەو کەلتوورە دەوڵەمەندەی کە دەستی پێوە گرتووە و سینە بەسینە دەگوازرێتەوە، دەکرێت کەلتوور هێندە بایەخی پێ بدرێت و وا ڕێکبخرێتەوە، کە کۆمەڵگەی کوردی زیاتر یەک بخات و لە پەرتەوازەیی بیپارێزێت.
- هەرگیز ناتوانرێت پشت بە ئاین یان مەزهەبێکی دیاریکراو ببەسترێت بۆ یەکخستنی گەلی کوردستان، لەناو کۆمەڵگەی کوردیدا دەیان ئاین و ئاینزا هەیە (ئیسلامی سونە، ئیسلامی شیعە، ئێزیدی، یارسان، زەردەشتی، مەسیحی و..هتد.)، ئاین دەبێت وەک باوەڕمەندی کۆمەڵگە ڕێزی لێ بگیرێت و وەک بنەمایەک بۆ یەکخستن و ڕێکخستنی کۆمەڵگە و چارەسەری کێشە هەنووکەییە کۆمەڵایەتیەکان سەیربکرێت، نابێت ڕێگە بدرێت باوەڕمەندی ئاینی بکرێت بە سەرچاوەی ناکۆکی، بەداخەوە لە ڕابردوودا هەم لەلایەن کورد خۆیەوە و هەم لەلایەن داگیرکەرانی کوردستانەوە، جیاوازی ئاینیی و مەزهەبی زۆر بە خراپ لەناو کۆمەڵگەی کوردستان و بەرامبەر دۆزە ڕەواکەی بەکارهێنراوە، بەکارهێنانی هەستی ئاینی بەوشێوەیە بوو بەهۆی دروستکردنی ئاشوب و پەشێویی و کوشتوبڕێکی زۆری لێ کەوتووەتەوە، ئەو ئەزمونە سیاسی – ئاینییەی حەماس، ئێران و تالیبان، بەدڵنیاییەوە لە کوردستاندا سەرکەوتوو نابێت.
کوردستانی گەورە بەگشتی و هەر بەشێکی تری کوردستان (کوردستانی عێراق، ئێران، تورکیا، سوریا)، خاوەنی خەسڵەتێکی تایبەتە، کورد دەتوانێ سود لە ئەزمونی هەموو ئەو گەلانە وەربگرێت کە خەباتیان بۆ ڕزگاری نیشتمانی و سەربەخۆیی کردووە، بەڵام ناکرێت هەمان ئەزمونی ئەوان وەک خۆی دووبارە بکاتەوە، کوردستان و گەلی کورد بەپێی ئەو نەخشە نوێیەی دوای یەکەم جەنگی جیهانی داڕێژرا، بە سەرچەند دەوڵەتێکدا دابەشکراوە، گەلی کورد وەک گەلێکی ژێر بندەستی ئەو دەوڵەتانە مایەوە، پاش زیاتر لە سەد ساڵ لە قوربانیدان و تێکۆشان، نەک هێشتا گەلی کورد نەیتوانیوە لە هیچکام لەو دەوڵەتانە مافەڕەواکانی خۆی بەدەستبهێنێت و ئازادبێت، بەڵکو زیاتر ڕووبەڕووی چەوسانەوە جینۆساید و توانەوە هاتووە، زیاتر شار و گوندی کوردستان خاپور بووە، تەنانەت لە بەشێک لەو دەوڵەتانەدا زمان و کەلتووری کوردی بەیاسا قەدەغەکراوە.
کورد نە دەبێت بە ئیسرائیل و نە دەشبێت بە حەماس، ئەوان مێژوو و کەلتوور و ئایندەبینی خۆیانیان هەیە، خۆزگە کێشەیەک نەدەبوو لە نێوان ئیسرائیل و فەلەستینیەکاندا، چونکە لە ڕابردوودا و تا ئێستاش، خەبات و تێکۆشانی گەلی کورد بۆ مافە ڕەواکانی، زۆرجار لەلایەن دەوڵەتە داگیرکەرەکانەوە وەک دەستی ئیسرائیل سەیرکراوە، بەمەش زیاتر ڕەوایەتییان بە سەرکوتکردن و جینوسایدەکانیان بەرامبەر گەلی کورد داوە، لە کاتێکدا بەدەیان ساڵ پێش دروستبوونی دەوڵەتی ئیسرائیل و کێشەی فەلەستین، کورد خەباتی ڕزگاری نیشتمانیی خۆی کردووە، لە شۆڕشی شێخ عوبەیدوڵڵای نەهرییەوە لە ساڵی (١٨٨٢)، تا سەرەتای دروستبوونی دەوڵەتی ئیسرائیل لە کۆتایی چلەکانی سەدەی ڕابردوودا، لە نێوان کورد و دەوڵەتە داگیرکەراکانی کوردستان، دەیان شۆڕش و ڕووبەڕووبوونەوەی چەکداری ڕوویداوە.
لە کۆتایدا ماوەتەوە سەرئەوەی بڵێین: کێشەی کورد چەند پەیوەندی بە داگیرکەران و هێزە جیهانیەکانەوە هەیە، هێندەو زیاتریش پەیوەندی بە کورد خۆیەوەیەتی، کورد دەبێت هەم خۆی ڕێکخاتەوە و هەڵسەنگاندنی تەواوی بۆ قۆناغ و هەلومەرجە ناوچەیی و جیهانیەکان هەبێت، هەم دەبێت واز لەو کەلتووری خۆ بە کەمزانین و ناکۆکیە ناوخۆییانەی خۆی بهێنێت.
[1] ئەو ڕێکەوتنە بەشێکی هۆکاری نسکۆی شۆڕش بوو، بەشەکەی تری دەگەڕێتەوە بۆ کورد خۆیی و سەرکردایەتی شۆڕش
[2] سەرکردایەتی سیاسی کوردستان لە ڕیفراندۆمدا کەوتە هەڵەیەکی گەورەوە.
بابەتی زیاتر